Nieuws

07 juni 2022

Schoolmaatschappelijk werk: een luisterend oor, advies en inzicht

Christel Smit is schoolmaatschappelijk werker bij Welzijnswerk Midden-Drenthe. In september 2020 ontmoette zij Emma, aan het begin van haar laatste jaar op de middelbare school. Christel heeft haar ongeveer een jaar lang ‘gecoacht’ zoals ze zelf haar rol omschrijft. Emma vertelt samen met Christel over haar ervaringen.

Emma: ‘Aan het begin van mijn laatste schooljaar had ik een gesprek met mijn mentor. In dat gesprek heb ik verteld welke dingen er bij mij spelen en wat mij dwars zat. Een week later kwam ze naar me toe en vertelde ze me dat er op school een maatschappelijk werker was. Ze heeft me uitgelegd wat zij deed en vroeg me toen of ik haar wilde ontmoeten. Toen dacht ik eerst, oh nee dat wil ik niet. Ik zag dat niet echt zitten. Maar uiteindelijk dacht ik dat het misschien toch goed zou zijn om te proberen. En eigenlijk was het gewoon prima.’ Christel: ‘Het was minder spannend dan je van te voren dacht toch?’ Emma: ‘Ja dat ook.’

Je verhaal kwijt kunnen
Christel: ‘Emma heeft bij mij haar verhaal kunnen doen. Met iemand delen wat er in je omgaat vond ze lastig en bij mij had ze een plek waar ze dat kon doen. We zagen elkaar ook best veel. Ongeveer elke week, het hele schooljaar lang. Wat ik heb gedaan is een luisterend oor bieden, maar ook meedenken, adviezen en inzichten geven. We deden bijvoorbeeld oefeningen samen om te kijken: wat doe ik in mijn gedrag en wat kan ik daarin leren. Uiteindelijk hebben we ook samen gekeken of Emma meer hulp nodig had dan alleen van mij.’ Emma: ‘Ja ik weet nog dat ik toen een beetje boos werd.’ Christel: ‘Dat klopt. De gesprekken met mij zijn dus niet altijd leuk. De gesprekken zijn soms ook lastig en de jongeren soms ook verdrietig of boos. En dat mag er ook allemaal zijn. Dat hoort erbij als je met jezelf aan de slag gaat.’

Positief leren denken
Emma: ‘Door de gesprekken met Christel ben ik veel opener geworden tegenover anderen. Ik geef sneller aan wat me dwars zit. Bij docenten bijvoorbeeld als het even niet gaat. En positief leren denken. Ook al lukt dat nog niet altijd. Christel: ‘Maar daar heb je zeker dingen in geleerd. Ik denk ook dat het jou nog heeft opgeleverd dat je iets in de verwerking hebt kunnen doen als het gaat om dingen die in jouw leven zijn gebeurd.’ Emma: ‘Ook al zag ik dat zelf niet altijd.’ Christel: ‘Maar ook dat is iets wat we hebben gedaan. Kijken naar wat je al hebt bereikt, welke stappen je hebt gezet. Vaak kijken we vooral naar waar we heen willen. Maar we vergeten te kijken naar wat we gisteren of vorige week al hebben bereikt. Dat heb ik ook veel bij Emma gedaan.’ Emma: ‘Dat doe ik nu wel, dat zit er nog wel in. Als ik bijvoorbeeld aan het werk ben dan denk ik soms, dat lukt me niet. Maar dan denk ik, wat heb ik eigenlijk allemaal al bereikt.’ Christel: ‘Dat is fijn zeg.’

Christel en Emma foto

Coachen van jongeren
Christel: ‘Ik ben eigenlijk gewoon een coach. Zo leg ik wat ik doe ook altijd uit aan jongeren en hun ouders. Ik loop gewoon een tijdje mee. Met de ene jongere wat langer en intensiever dan met de andere. Wat ik vooral doe is een plek bieden waar een jongere zijn of haar verhaal kwijt kan. Van daaruit kijken we samen naar wat iemand wil leren. Daar doen we dan oefeningen mee of ik geef tools of inzicht. Vooral inzicht geven eigenlijk want vaak hebben jongeren het goede antwoord wel, als je maar de goede vragen stelt. Dat was met Emma eigenlijk ook zo. Ik hoefde haar soms maar drie vragen te stellen en dan zei ze: ‘Ja ik weet het wel. Ik moet dit of dat doen.’ En dan hoef je eigenlijk niks te zeggen. De vraag is dan alleen, wanneer spreek je met jezelf af dat je daar aan gaat beginnen. Dat is soms heel vervelend en vond Emma ook wel eens heel irritant, maar dat is wel hoe het werkt. Ik hoef niet alle oplossingen te bedenken. Soms wel, maar soms denk ik gewoon mee. Dan laat ik de jongere vooral zelf nadenken. Zo zie ik mijn rol, coachen. Ik loop af en toe een stukje mee, ik geef ze wat terug en ik hou ze een spiegel voor. Dan zeg ik: ‘kijk dit is wat je doet, wil je dit?’ En als het antwoord nee is dan gaan we dat anders doen. Maar uiteindelijk doen ze dat wel zelf. Emma heeft dat ook in een jaar tijd gewoon heel goed gedaan. Ze zit er nu echt anders bij dan een jaar geleden en dat heeft ze allemaal aan zichzelf te denken. Dit is gewoon het mooiste werk wat er is vind ik.’

Uit de cirkel gestapt
Emma: ‘Als ik mezelf nu vergelijk met vorig jaar dan is dat wel een verschil. Qua uiterlijk. Maar ook qua innerlijk. De Emma van vorig jaar hoef ik echt niet meer te zijn.’ Christel: ‘Emma is uit het cirkeltje gestapt van: ik doe het niet, ik durf het niet, ik kan het niet. Ze is bijvoorbeeld veranderd van een vrouw die bang was om een bijbaantje te nemen naar een vrouw die altijd aan het werk is he?’ Emma: ‘Ik werk in de horeca. En ik ga binnenkort ook bestellingen opnemen.’ Christel: ‘Dat hadden we vorig jaar niet kunnen bedenken dat Emma dat met zo’n grote glimlach zou zeggen. Ze was ervan overtuigd dat ze dat allemaal niet zou kunnen. Emma: ‘En dat ben ik nog steeds, maar ik ga het nu gewoon doen.’ Christel: ‘En dat is precies wat ik altijd tegen haar heb gezegd. Ga het maar gewoon proberen en ga niet langer dingen vermijden. Want als je het gewoon doet ga je ook succeservaring opdoen. Dan merk je dat je veel meer kan dan dat je denkt dat je kan. En dat is precies wat ze nu doet. Echt, ik ben zo trots op Emma.’

Terug